W dzisiejszym, szybko zmieniającym się, krajobrazie biznesowym wyprzedzanie konkurencji ma kluczowe znaczenie dla sukcesu każdej organizacji, a jest to szczególnie prawdziwe w obszarze rekrutacji. Branża HR w sposób błyskawiczny musi reagować na pojawiające się trendy, które wpływają na sposób, w jaki organizacje zarządzają swoją kulturą organizacyjną, a co za tym idzie pracownikami, i stawiają czoła wyzwaniom związanym z funkcjonowaniem firmy. Jak podkreśla Piotr Szymczak, Dyrektor ds. rozwoju i sprzedaży w Domu Doradczym Wyższe Piętro HR: „rozwój nowych technologii zmienił reguły obowiązujące w dawnych czasach. Obecnie duże firmy rekrutacyjne korzystają ze sztucznej inteligencji, która dokonuje pierwszej selekcji otrzymanych CV. Ma to również znaczenie w powstawaniu nowych zawodów, które są naturalną odpowiedzią na zmieniający się rynek”.
Jednym z cennych narzędzi ułatwiających poruszanie się w tym stale zmieniającym się rynku są raporty, badania i analizy trendów, ogólnych i sektorowych. Raporty, które syntetyzują i analizują obecne i pojawiające się trendy, mają znaczący wpływ również na branżę HR. W tym artykule sprawdzimy jak raporty przygotowane przez Sektorową Radę ds. Kompetencji – Informatyka wpływają na codzienną pracę środowiska hr-owego. Co mogą wyczytać z niego rekruterzy, którzy na co dzień zajmują się branżą IT oraz ci, którzy z tym sektorem mają (jeszcze) niewiele wspólnego. Przedstawimy również komentarze praktyków, ich spostrzeżenia i opinie jak raporty trendów wpływają na praktyki HR, prowadzenie rekrutacji ze specjalistycznych dziedzin, a tym samym na prowadzenie biznesu, a także kilka istotnych liczb, które znalazły się w tym opracowaniu i w czytelny sposób pokazują, na jakich specjalistów będzie popyt.
Warto podkreślić, że Sektorowa Rada ds. Kompetencji – Informatyka działa od 2016 roku, a jednym z jej głównych zadań jest określanie obszarów badawczych odnoszących się do kompetencji w sektorze IT oraz zlecanie ww. badań, a na swoim koncie ma kilka rzetelnych raportów i analiz, które kompleksowo opisują rynek kompetencji w sektorze IT.
Jednym z ostatnio opublikowanych przez Radę raportów jest „Wpływ trendów rozwojowych nowych technologii na potrzeby kompetencyjne sektora IT. W szczególności sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego w zakresie tworzenia oprogramowania”. Badanie, na podstawie którego opracowano raport zostało przeprowadzone wśród 202 menedżerów firm informatycznych oraz dyrektorów departamentów/działów IT firm nieinformatycznych wykorzystujących w swojej działalności rozwiązania z zakresu sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego. Inne najczęściej wskazywane sektory to: sztuka, rozrywka, rekreacja, budownictwo, nieruchomości, administracja publiczna, obrona, obowiązkowe świadczenia społeczne, rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo, górnictwo, wydobycie odkrywkowe, zaopatrzenie w wodę, zanieczyszczenie wody, gospodarka odpadami, hotelarstwo, gastronomia oraz edukacja.
„Z mojej perspektywy najciekawszą częścią raportu jest rozdział dotyczący zapotrzebowania na specjalistów i menedżerów w świetle trendów przyszłości „- podkreśla Magdalena Szulc, founder & CEO w Green Minds. „Czytając, że 47% badanych uważa, że rozwój zastosowań sztucznej inteligencji zwiększy zapotrzebowanie na programistów, a raport Światowego Forum Ekonomicznego potwierdza wzrost zapotrzebowania na programistów w Polsce mogę w odpowiedni sposób budować bazy kandydatów poszerzając je cały czas o nowe pożądane specjalizacje jak specjaliści AI i Machine Learning oraz specjaliści zajmujący się automatyzacją” – dodaje Szulc.
Innym cennym raportem, który został przygotowany przez Radę jest publikacja pt.: „Wpływ skutków pandemii koronawirusa na potrzeby kompetencyjne sektorów Informatyki oraz Telekomunikacji i Cyberbezpieczeństwa w konsekwencji rozwoju zastosowań technologii cyfrowych oraz kształtowania się nowego modelu pracy”, która została przygotowana wspólnie z Sektorową Radą ds. Kompetencji Telekomunikacja i Cyberbezpieczeństwo.
Badanie objęło przedstawicieli małych, średnich i dużych firm z sektora IT i TCB i zostało wykonane metodą CAWI i CATI w dniach 16 stycznia – 18 lutego na próbie 262 firm z sektora IT, telekomunikacja i cyberbezpieczeństwa z zachowaniem zasady reprezentatywności w poszczególnych sektorach.
W raporcie wybrzmiewa, że bezpieczeństwo cyfrowe jest kluczowe dla biznesu w erze post-COVID, a aż 78% badanych twierdzi, że bezpieczeństwo cyfrowe jest najważniejsze (jeśli chodzi o postpandemiczne trendy rynkowe). Bezpieczeństwo cyfrowe powinno być priorytetem dla każdej firmy, niezależnie od jej wielkości czy branży. Właśnie dlatego w ramach działalności Sektorowej Rady ds. Kompetencji – Informatyka oraz Sektorowej Rady ds. Kompetencji Telekomunikacja i Cyberbezpieczeństwo przeprowadzone zostało badania, którego celem jest m.in. wskazanie strategicznych obszarów merytoryczno‐technologicznych, w których w najbliższej przyszłości mogą wystąpić luki kompetencyjne w sektorach IT oraz telekomunikacja i cyberbezpieczeństwo.
„Jak czytamy w raporcie „Wpływ skutków pandemii koronawirusa na potrzeby kompetencyjne sektorów Informatyki oraz Telekomunikacji i Cyberbezpieczeństwa w konsekwencji rozwoju zastosowań technologii cyfrowych oraz kształtowania się nowego modelu pracy” pandemia sprawiła, że niemal 80% firm deklaruje zwiększone zapotrzebowanie w aspekcie narzędzi do pracy zdalnej – co jest niezwykle istotne dla pracodawców i działów HR w firmach. Obecne czasy wymagają zastosowania nowych rozwiązań i technologii, które zapewnią płynność pracy z każdego miejsca na świecie, jak i bezpieczeństwo przechowywanych danych między innymi na home officowych komputerach. W miarę ciągłego rozwoju technologii działy HR muszą nadążać za najnowszym oprogramowaniem i narzędziami, z których będą korzystali pracownicy. Raporty o trendach pomagają specjalistom HR być na bieżąco z nowymi technologiami, takimi jak sztuczna inteligencja, analityka i automatyzacja, a co a tym idzie potrzebami kompetencyjnymi” – podkreśla Piotr Szymczak, Dyrektor ds. rozwoju i sprzedaży w Domu Doradczym Wyższe Piętro HR:
Pandemia Covid nieodwracalnie zmieniła polski rynek pracy i przeformułowała potrzeby kompetencyjne pracowników w obszarze informatyki (IT), telekomunikacji i cyberbezpieczeństwa (TCB). Koronawirus przyspieszył także znacząco proces rewolucji cyfrowej, o której już od dłuższego czasu się mówiło, a rzeczywistość postpandemiczna znacząco wpłynęła na zapotrzebowanie na nowe narzędzia i rozwiązania technologiczne. Zmienił się sposób i system pracy.
W dzisiejszych czasach cyberzagrożenia stają się coraz poważniejszym problemem dla firm co również wpływa na polityke rekrutacyjną. Ataki hakerów, wirusy i phishing to tylko niektóre z zagrożeń, z którymi muszą zmagać się przedsiębiorstwa, a tym samym muszą mieć wykwalifikowaną kadrę z odpowiednimi kompetencjami. W firmach przedstawiciele IT (73%) w związku z działaniami związanymi z cyberbezpieczeństwem stawiają na wdrożenie polityki bezpieczeństwa i dobrych praktyk oraz oprogramowania antywirusowego i antyspamowego – ten element znajduje się na pierwszym miejscu wśród przedstawicieli firm TCB (71%).
Poruszając temat badań i raportów opisujących sektor IT bezwględnie należy wspomnieć o drugiej edycji badania Branżowego Bilansu Kapitału Ludzkiego w sektorze IT (BBKL IT). Badanie zostało przeprowadzone na zlecenie PARP i przeprowadzone przez Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego we współpracy z Sektorową Radą ds. Kompetencji – Informatyka. Warto zaznaczyć, że Rada ta już wcześniej współpracowała z zespołem Uniwersytetu Jagiellońskiego przy pierwszej edycji BBKL IT, którego raport opublikowano w 2019 roku. Druga edycja rzetelnie odzwierciedlała wpływ pandemii na sektor IT.
Celem badań BBKL jest opracowanie rekomendacji dla systemu edukacji, dlatego raport z drugiej edycji koncentruje się na analizie sytuacji pracodawców, głównych tendencji rozwojowych oraz zapotrzebowania na kompetencje. Raport ten rzuca światło na obraz rynku pracy w polskim sektorze IT, patrząc na popyt na kompetencje specjalistów IT i dostępność tych kompetencji, a także na trendy, które kształtują ten rynek, wszystko to w kontekście zmian wywołanych przez pandemię.
W raporcie przedstawiono dwanaście kluczowych ról zawodowych w sektorze IT, takich jak rozwój biznesu, projektowanie rozwiązań, programowanie, testowanie, zarządzanie zespołem, projektowanie ergonomii, wdrażanie produktów, obsługa infrastruktury, wsparcie techniczne, analiza danych, zarządzanie produktem oraz DevOps. Dla każdej z tych ról określono niezbędne kompetencje. Członkowie – eksperci Rady brali aktywny udział w procesie konsultowania profili kompetencyjnych dla poszczególnych ról zawodowych.
„Jako socjolog i ciekawy świata człowiek lubię wiedzieć co w trawie piszczy, na co trzeba się przygotować. W życiu HRowym często korzystam z różnego rodzaju raportów. Z wszelkim danymi jest tak, że trzeba je czytać mądrze, w wielu z nich znajdziesz inspiracje, pomysły, trendy, które są lub mogą być ważne w przyszłości. Branża IT jako ta uznana za najbardziej wymagająca, rozpieszczoną branżę często testuje nowinki na długo przed innymi firmami. Tam też jest kapitał i można sobie pozwolić na eksperymenty. I tak np. praca zdalna w IT była znana na długo przed pandemią, wzory pracy były wypracowywane i poprawiane przez lata. Taki raport szykowany przez IT/ dla IT to nie tylko to co u nich się sprawdziło lub nie, ale też case study klientów. Kolejny przykład przepracowanych przypadków to jawność zarobków. W IT już to w zdecydowanej większości działa, są opracowania, które wskazują jak to zrobić, co jest ważne i jaki wpływ ma na aplikujących. Korzystając z raportów możemy korzystać z wiedzy, która ktoś nam daje, nie musimy powtarzać błędów i dzięki temu możemy być 2-3 kroki do przodu. Pod warunkiem, że mądrze to dopasujemy, nie można przenosić wszystkiego 1:1 nawet w IT.” – komentuje Adriana Skrojna HR Generalist z Comtegra.
„Gromadzona przez Radę wiedza na temat potrzeb kompetencyjnych sektora IT jest podstawą dla rekrutera specjalizującego się w sektorze IT. Jest niezbędna do bieżącej oceny kandydatów i proponowania odpowiednio dopasowanych osób, na otwarte pozycje rekrutacyjne, a co za tym idzie do wymogów szybko zmieniającego się rynku pracy. Korzystajmy z doświadczeń innych i tego, że mamy tak duży dostęp do opracowanych danych” – dodaje Magdalena Szulc, founder & CEO w Green Minds.
O tym, że rynek jest bardzo dynamiczny, a wiele sektorów boryka się z brakiem pracowników wiedzą i rekruterzy i menedżerowie. Ważnym aspektem, poza ilością potencjalnych pracowników na rynku, jest ich jakość. Jak komentuje Bogusław Dębski, Dyrektor Centrum Certyfikacji Kompetencji i Potwierdzania Kwalifikacji Polskiego Towarzystwa Informatycznego – „truizmem jest twierdzenie „aby skutecznie zarządzać, trzeba wiedzieć”. Jest to truizm, bo w istocie jest to stwierdzenie bezdyskusyjnie prawdziwe, choć banalne, ale w kontekście przedmiotowego raportu i powszechnej pozytywnej opinii pracowników HR warto je rozbudować.
Tak więc, nie tylko trzeba wiedzieć, ale i rozumieć oraz zaufać. Raport mówi o zidentyfikowanych potrzebach kompetencyjnych sektora. Rada ds. kompetencji dostarczyła rzetelnej wiedzy, a zadaniem rekruterów jest zrozumienie i zaufane. W realiach polskiego rynku, bez względu jak duży jest zespól rekruterów wątpliwym jakościowo jest oparcie procesu rekrutacji wyłącznie o własny osąd. Wyjątkiem mogą być wysokospecjalistyczne firmy z branży IT. Ale to tylko ułamek zapotrzebowania rynku.
Większość pracowników posiadających szeroko rozumiane kompetencje IT są obecni we wszystkich branżach gospodarki i na wszystkich jej poziomach. Stąd też odpowiedzialne komórki HR w procesie rekrutacji powinny brać pod uwagę nie tylko deklaracje, ale również twarde dowody, że kandydat wie, rozumiem i posiada odpowiednie kompetencje społeczne aby wykonywać powierzone mu zadania.
Takimi dowodami są certyfikaty wydawane przez wyspecjalizowane instytucje certyfikujące, odseparowane od procesu szkoleniowego z wdrożonym i nadzorowanym procesem zapewnienia jakości. Przykładów branżowych można by mnożyć począwszy od Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji wdrożonego Ustawą z 2016 r., a skończywszy na popularnych międzynarodowych certyfikatach jak Międzynarodowy Certyfikat Umiejętności Komputerowych (ICDL) wcześniej znany jako Europejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych (ECDL).”
„Oparcie rekrutacji o twarde dowody jakimi są certyfikaty znacząco pozytywnie wpłynie na jakość szkoleń, ułatwi rekrutację, wzmocni pożądane procesy uczenia się przez cale życie i docelowo zwiększy podaż kompetencji sektora IT na rynku” – dodaje Bogusław Dębski.
Raporty i badania dotyczące rynku pracy czy trendów to kompilacje danych, spostrzeżeń i prognoz dotyczących różnych aspektów ważnych dla branży HR, takich jak pozyskiwanie talentów, zaangażowanie pracowników, różnorodność i włączenie społeczne, rozwój przywództwa i nie tylko. Raporty te są zazwyczaj tworzone przez ekspertów branżowych, firmy badawcze lub organizacje specjalizujące się w doradztwie HR. Ich celem jest zapewnienie specjalistom HR wszechstronnego zrozumienia najnowszych osiągnięć w tej dziedzinie, umożliwiając im podejmowanie świadomych decyzji i odpowiednie dostosowywanie strategii.
„Dziękuję za możliwość zapoznania się z Raportem „Wpływ trendów rozwojowych nowych technologii na potrzeby kompetencyjne sektora IT” przygotowanego przez Sektorową Radę ds. Kompetencji – Informatyka. To kompleksowe źródło informacji dla Rekrutera. Jestem na rynku pracy ponad 15 lat, w obszarze HR w różnych branżach i wiem jak ważne są merytoryczne opracowania ekspertów, które dostarczają nam aktualną, branżową wiedzę. Nie mam mistrzostwa w branży IT, tym bardziej cenię sobie rekomendacje i sprawdzone rozwiązania tych, którzy są specjalistami w swojej branży. Ta wiedza przyda się też naszemu środowisku i agencjom doradztwa personalnego i firmom rekrutacyjnym, jak również hr biznes partnerom pracującym na co dzień inhouse’owo. Bardzo interesujący i wciąż mało rozpowszechniamy temat body/job leasingu to jeden z opisanych trendów. W ramach naszych produktów Wyższe Piętro HR oferuje również usługę job leasingu w HR, a to przecież branża IT jest jego twórcą i od niej powinniśmy się uczyć zarządzania tym procesem – bo jest to bardzo pomocne narzędzie w zwinnym i elastycznym oferowaniu kandydatów z obszarów, które są aktualnie poszukiwane na rynku. Najlepszą i najpewniejszą inwestycją jest inwestycja w wiedzę, bo rozwój pozwala nam wszystkim wznieść się na wyższe piętro!” – podkreśla Karina Sudomir-Bona, prezeska domu doradczego WPHR.
Specjaliści z branży HR korzystają z raportów, aby uzyskać wgląd w najnowsze strategie pozyskiwania i zatrzymywania talentów. Raporty, w zależności od badanej tematyki, mogą na przykład podkreślać rosnące znaczenie konkretnych kompetencji czy zawodów przyszłości, a także wskazywać obszary, które mogą zostać wyparte z obecnego tak szybko zmieniającego się rynku. Kolejnym ważnym aspektem jest dostosowanie do zmieniającego się środowiska pracy. W ostatnich latach branża HR doświadczyła znaczących zmian ze względu na takie czynniki, jak praca zdalna, elastyczne formy pracy i wpływ pandemii Covid-19. Raporty o trendach dostarczają specjalistom HR wskazówek, jak dostosować się do tych zmian, niezależnie od tego, czy wiąże się to z rewizją polityk, poprawą dobrostanu pracowników, czy udoskonaleniem infrastruktury technologicznej. Rzetelne opracowania pomagają działom HR przyciągać i zatrzymywać najlepsze talenty na wysoce konkurencyjnym rynku pracy. Dzięki nim można budować przewagę konkurencyjną i wykorzystywać wiedzę w planowaniu strategicznym, zarówno długo, jak i krótkoterminowym, a organizacjom umożliwiają dostosowanie swoich strategii HR do przewidywanych zmian na rynku pracy.
Raporty trendów odgrywają istotną rolę w kształtowaniu branży HR. Dostarczają specjalistom HR cennych spostrzeżeń i danych, umożliwiając im podejmowanie świadomych decyzji i dostosowywanie się do zmieniającej się dynamiki siły roboczej. Śledząc najnowsze trendy w obszarach takich jak pozyskiwanie talentów, technologia, różnorodność i włączenie społeczne oraz praca zdalna, działy HR mogą tworzyć skuteczniejsze strategie, promować dobre samopoczucie pracowników i zapewniać sukces organizacji. W świecie, w którym zmiany są ciągłe, specjaliści HR korzystający z raportów o trendach są lepiej przygotowani do prowadzenia swoich organizacji na nowy poziom.
Z opinii przedstawicieli środowiska HR wynika, że raporty dotyczące kompetencji i trendów są bardzo pomocnym narzędziem w codziennej pracy, a podejmowanie działań i decyzji w oparciu o dane pochodzące z raportów o trendów w zatrudnieniu, które dostarczają specjalistom HR cennych danych i spostrzeżeń wspierających ich procesy decyzyjne jest popularne. Rozumiejąc najnowsze trendy, a przede wszystkim mając do nich dostęp, liderzy HR mogą podejmować świadome decyzje w takich kwestiach, jak strategie rekrutacyjne, pakiety wynagrodzeń oraz programy szkoleniowe i rozwojowe.
Linki do raportów:
https://srit.radasektorowa.pl/images/raporty/raport_PTI_trendy_1.pdf
https://srit.radasektorowa.pl/images/raporty/covid_zbiorczy_i_poaczony.pdf
https://www.parp.gov.pl/storage/publications/pdf/RAPORT-BRANA-IT-W-DOBIE-PANDEMII-2021_20220214.pdf
O Radzie
Sektorowa Rada ds. Kompetencji – Informatyka działa od roku 2016 roku. Przez ten czas aktywnie pracowała na wielu płaszczyznach, między innymi, aby dostosować edukację do potrzeb sektora IT. Przewodniczącą Rady jest Pani Beata Ostrowska, członek zarządu PTI.
Sektorowe Rady ds. kompetencji, w tym Sektorowa Rada ds. Kompetencji – Informatyka, powstały w odpowiedzi na konkretne problemy na rynku pracy, które wynikały z rosnącego niedoboru pracowników o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych. Członkowie Rady działają w niej dobrowolnie i na podstawie woli współpracy. Każdy z członków uczestniczy w Radzie na równych prawach.
Sektorową Radę ds. Kompetencji – Informatyka tworzą przedstawiciele następujących typów instytucji: przedsiębiorstw tworzących sektor (firm o kodach PKD J.58.2, J.62, J.63.1)/organizacji pracodawców; instytucji edukacji formalnej lub pozaformalnej prowadzących kształcenie i szkolenie zawodowe na potrzeby sektora; związków zawodowych; Wojewódzkich Rad Rynku Pracy; instytucji pełniącej funkcję regulatora lub nadzoru dla sektora; stowarzyszeń zawodowych; innych podmiotów istotnych z punktu widzenia działalności Rady, np. Obserwatorium Rynku Pracy, itp.
Głównymi zadaniami Sektorowej Rady ds. Kompetencji – Informatyka są między innymi:
1) rekomendowanie rozwiązań oraz zmian legislacyjnych w obszarze edukacji i jej dostosowania do potrzeb rynku pracy w sektorze IT,
2) współpraca w zakresie porozumień edukacyjnych działających w zakresie zintegrowania edukacji i pracodawców (przedsiębiorstw o kodach PKD J.58.2, J.62, J.63.1)
3) określanie obszarów badawczych odnoszących się do kompetencji w sektorze IT oraz zlecanie ww. badań,
4) identyfikacja potrzeb tworzenia sektorowych ram kwalifikacji oraz kwalifikacji,
5) przekazywanie informacji nt. zapotrzebowania na kompetencje IT do instytucji edukacyjnych, instytucji rynku pracy, w tym agencji zatrudnienia oraz powiatowych urzędów pracy,
6) przekazywanie informacji nt. specyficznych potrzeb sektora IT w obszarze kompetencji do partnerów społecznych dokonujących identyfikacji potrzeb rozwojowych przedsiębiorstw w danym sektorze.
Sektorowa Rada ds. Kompetencji – Informatyka inicjując i biorąc udział w przedsięwzięciach związanych przede wszystkim z tematyką kompetencji w obszarze informatyki – pomaga harmonizować ofertę edukacyjną z wymaganiami rynku pracy IT. Członkowie Rady reprezentują wszystkich interesariuszy sektora i zapewniają możliwość dotarcia do różnych środowisk, zarówno w obszarze biznesu, jak i edukacji.
Rada jest partnerem merytorycznym licznych wydarzeń i konferencji branżowych. Działa bardzo aktywnie realizując swoje zadania, angażując przy tym znamienitych ekspertów i działając na rzecz sektora.
Więcej informacji o działalności Rady: https://srit.radasektorowa.pl/
Publikacja dotyczy projektu „Utworzenie i funkcjonowanie Rady ds. Kompetencji Sektora IT” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój.
Sektorowa Rada ds. Kompetencji – Informatyka prowadzona jest przez partnerstwo Polskie Towarzystwo Informatyczne i Polską Izbę Informatyki i Telekomunikacji w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój.
Partnerzy projektu:
